Zmiany w prawie.
Zmiana przepisów KPC.
W dniu 20.2.2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece, której konsekwencją jest m.in. uchwalona w tej samej ustawie z 26.6.2009 r. zmiana Kodeksu postępowania cywilnego w części dotyczącej postępowania egzekucyjnego, a ściślej – egzekucji z nieruchomości.
W wyniku tej nowelizacji, zmianie uległy następujące przepisy:
art. 930 § 3 KPC – regulujący kwestię skutków prawnych obciążenia nieruchomości po jej zajęciu przez organ egzekucyjny. Dotychczas obowiązujący przepis, w myśl którego obciążenie nieruchomości przez dłużnika po jej zajęciu jest nieważne zmieniono w ten sposób, iż nieważne będzie również rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym (nowa instytucja wprowadzona nowelizacją). Dodano także zdanie, zgodnie z którym w razie wpisania hipoteki przymusowej po zajęciu nieruchomości zabezpieczona nią wierzytelność nie korzysta z pierwszeństwa zaspokojenia przewidzianego dla należności zabezpieczonych hipotecznie;
art. 1025 § 1 punkty 4 i 5 oraz punkt 8 KPC – regulujący kwestię kolejności zaspokojenia roszczeń z kwoty uzyskanej z egzekucji. Pozostawiono w dotychczasowym brzmieniu pierwsze trzy punkty § 1, co oznacza, że z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspakaja się: koszty egzekucyjne (punkt 1), należności alimentacyjne (punkt 2), należności za pracę, renty i koszty pogrzebu dłużnika (punkt 3).
Artykuł 1025 § 1 punkt 4) KPC od 20.2.2011 r. obowiązywać będzie w brzmieniu: „należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim” (w miejsce dotychczas obowiązującego: „należności wynikające z wierzytelności zabezpieczonych hipoteką morską”), a punkt 5) powoływanego przepisu obowiązywać będzie w brzmieniu: „należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu” (w miejsce dotychczas obowiązującego: „należności zabezpieczone hipotecznie lub zastawem rejestrowym albo zabezpieczone przez wpisanie do innego rejestru”). Punkt 8) cytowanego przepisu („należności zabezpieczone prawem zastawu lub które korzystały z ustawowego pierwszeństwa niewymienionego w kolejnościach wcześniejszych”) został wobec tego wykreślony;
art. 1025 § 3 KPC został zmieniony – częściowo w konsekwencji opisanych wyżej zmian art. 1025 § 1 KPC i otrzymał brzmienie: „W równym stopniu z należnością ulegają zaspokojeniu odsetki i koszty postępowania. Z pierwszeństwa równego należnościom kategorii czwartej i piątej korzystają wszystkie roszczenia o świadczenia uboczne objęte zabezpieczeniem na mocy odrębnych przepisów. Roszczenia o świadczenia uboczne nieobjęte zabezpieczeniem zaspokaja się w kategorii dziesiątej, chyba że należność podlegałaby zaspokojeniu w kategorii wcześniejszej. To samo dotyczy roszczeń o świadczenia należne dożywotnikowi”. W porównaniu zatem z dotychczas obowiązującą regulacją zniknęło ograniczenie dotyczące odsetek i kosztów, które korzystały z przywileju pierwszeństwa równego z należnościami czwartej, piątej i ósmej (uchylonej już) kategorii, ale tylko za ostatnie dwa lata przed przysądzeniem własności (odsetki), względnie w wysokości nie przekraczającej dziesiątej części kapitału (koszty). Jak widać, obecnie tych ograniczeń nie ma, ale za to konieczne jest zabezpieczenie roszczeń o świadczenia uboczne, by korzystały one z pierwszeństwa równego należnościom kategorii czwartej i piątej;
art. 1026 § 1 KPC otrzymał nowe brzmienie, które jest konsekwencją uchylenia punktu 8) z art. 1025 § 1 KPC i od 20.2.2011 r. brzmi: „Jeżeli suma objęta podziałem nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich należności i praw tej samej kategorii, należności zaliczone w artykule poprzedzającym do kategorii czwartej i piątej będą zaspokojone w kolejności odpowiadającej przysługującemu im pierwszeństwu, inne zaś należności – stosunkowo do wysokości każdej z nich”;
art. 1036 KPC w porównaniu z dotychczas obowiązującym został usystematyzowany i zmieniony w taki sposób, że stał się § 1 tego przepisu, do którego dodano § 2 dotyczący sytuacji, gdy wierzytelność hipoteczna nie jest stwierdzona tytułem wykonawczym. Przepis ten od 20.2.2011 r. obowiązywać będzie w następującym brzmieniu: „§ 1. W podziale oprócz wierzyciela egzekwującego uczestniczą:
1) wierzyciele składający tytuł wykonawczy z dowodem doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości,
2) wierzyciele, którzy uzyskali zabezpieczenie powództwa, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości,
3) osoby, które przed zajęciem nieruchomości nabyły na niej prawa stwierdzone w opisie i oszacowaniu lub zgłoszone i udowodnione najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu,
4) pracownicy co do stwierdzonych dokumentem należności za pracę, jeżeli zgłosili swoje roszczenia przed sporządzeniem planu podziału. § 2. Jeżeli wierzytelność hipoteczna nie jest stwierdzona tytułem wykonawczym, należność przypadająca wierzycielowi hipotecznemu pozostawia się na rachunku depozytowym sądu”;
art. 1038 KPC otrzymał nowe brzmienie w związku ze zmianami dotyczącymi likwidacji podziału na hipotekę zwykłą i kaucyjną i od 20.2.2011 r. stanowił będzie: „Jeżeli hipoteka nie jest wyczerpana i może jeszcze służyć zabezpieczeniu wierzyciela, reszta sumy pozostanie na rachunku depozytowym sądu aż do ustania stosunku prawnego, uzasadniającego korzystanie z hipoteki.” (§ 1) oraz :”W przypadku hipoteki zabezpieczającej kilka wierzytelności, gdy łączna kwota wierzytelności przewyższa sumę wymienioną we wpisie hipoteki, a wierzyciel nie wskazał do dnia uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, które z wierzytelności i w jakiej wysokości mają zostać zaspokojone, zaspokaja się wszystkie wierzytelności proporcjonalnie do ich wysokości.” (§ 2)
art. 982 § 3 i art. 1025 § 4 KPC – w tych artykułach ustawodawca dokonał kosmetycznych zmian poprzez zastąpienie wyrazów: „własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej” wyrazami: „spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu”.
Redakcja miesięcznika e – wierzytelności.
« powrót
