Biznes Simplex - logo
Profesjonalizm naszą domeną

Zobowiązania solidarne.

Solidarność dłużników, zwana także solidarnością bierną, jest jedną z dwóch postaci zobowiązań solidarnych. Określają ją zgodnie z art 366 k.c. następujące cechy:
- wierzycielowi przysługuje wierzytelność o spełnienie jednego świadczenia; jeżeli zostanie ono w całości i w sposób należyty spełnione lub jeżeli wierzyciel zostanie w inny sposób zaspokojony (np. przez potrącenie), zobowiązanie wygasa,
- po stronie długu występuje kilka podmiotów,
- wierzyciel może żądać w całości lub w części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna; przy czym zgodnie z regułą wskazaną powyżej, zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników.
Solidarność taka powstaje w następujących sytuacjach:
- gdy wynika to z czynności prawnej – takie postanowienie może być zawarte w umowie,
- na mocy art. 370 k.c., gdy kilka osób zaciągnie zobowiązania dotyczące ich wspólnego mienia,
- gdy wynika to z ustawy, np. nabywca przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Solidarność bierna wzmacnia pozycję wierzyciela, ponieważ ułatwia mu realizację jego wierzytelności i stwarza silne zabezpieczenie w postaci odpowiedzialności majątkowej ponoszonej przez kilku dłużników. Natomiast jest to postać zobowiązania niebezpieczna dla dłużników solidarnych, ponieważ każdy z nich ponosi ryzyko wykonania całego świadczenia na rzecz wierzyciela.
Działania i zaniechania jednego z dłużników solidarnych nie mogą zaszkodzić pozostałym - art. 371 k.c. Tak więc zerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia, zwłoka dłużnika, uznanie długu zrzeczenie się zarzutu przedawnienia itp. zachowania pogarszające pozycję jednego z dłużników nie wpływają na sytuację pozostałych dłużników solidarnych.
Stosunek solidarności może powstać również wtedy, gdy każdy z dłużników zobowiązany jest w sposób odmienny. Przy takich samych świadczeniach, wysokość ich może być różna. Zróżnicowanie treści poszczególnych obowiązków może wyrażać się np. w odmienności czas, miejsca i sposobu spełnienia świadczenia. Jednakże odmienność zobowiązań dłużników solidarnych nie może polegać na różnym przedmiocie świadczenia, ponieważ wówczas chodziłoby o różne świadczenia.
Istnieje również solidarność niewłaściwa w ramach której po stronie dłużników również występuje kilka podmiotów, ale odpowiadają oni na różnych podstawach prawnych – w zależności od zdarzenia, stanu faktycznego, z którym przepis szczegółowy wiąże powstanie tego typu odpowiedzialności. Nie ulega zmianie pozycja wierzyciela, jest ona identyczna jak przy solidarności biernej.
Zaspokojenie wierzyciela przez dłużnika lub dłużników solidarnych otwiera problem wzajemnych między nimi rozliczeń z tego tytułu. Podstawę do tych rozliczeń stanowi odrębny, wiążący ich stosunek wewnętrzny. Treść tego stosunku może być określona w umowie lub wyznaczona przepisami prawnymi.
Jeżeli więc jeden lub niektórzy z dłużników solidarnych przyczynili się do zaspokojenia wierzyciela w części większej, niżby na to wskazywał wiążący ich stosunek wewnętrzny, każdy z nich może żądać zwrotu odpowiedniej części od tych dłużników solidarnych, którzy nie świadczyli w ogóle albo zaspokoili wierzycieli w części mniejszej. Są to tzw. roszczenia regresowe lub roszczenia zwrotne. Dłużnik, który spełnił świadczenie, może żądać od pozostałych dłużników solidarnych zwrotu w częściach równych. W razie niewypłacalności jednego z dłużników solidarnych przypadającą na niego część rozkłada się na wszystkich pozostałych i to w takim stosunku, w jakim mają się ze sobą rozliczać.
Drugą postacią solidarności jest ta, która dotyczy wierzycieli, zwana także solidarnością czynną. Charakteryzuje się ona tym, że po stronie wierzytelności występuje kilka podmiotów. Jednakże dłużnik zobowiązany jest tylko do jednego świadczenia, które może spełnić do rąk któregokolwiek z wierzycieli solidarnych. Dopiero, kiedy jeden z wierzycieli wystąpi przeciwko dłużnikowi z powództwem, dłużnik zobowiązany jest spełnić świadczenie do jego rąk. Zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli solidarnych umarza dług także wobec pozostałych wierzycieli – art. 367 k.c.
Solidarność czynna może powstać wyłącznie z mocy czynności prawnej.
Podobnie jak przy solidarności biernej, także i przy solidarności czynnej dopuszczalne jest, albo wspólny dłużnik zobowiązany był w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli.
Roszczenia regresowe między wierzycielami solidarnymi regulują podobne normy, jakie obowiązują w stosunkach między dłużnikami solidarnymi.
Reasumując, zobowiązanie solidarne to takie, że pomimo wielości podmiotów świadczenie pozostaje tylko jedno, a uprawnienia i obowiązki współuczestników dotyczą tego świadczenia w całości. Może występować ono zarówno po stronie wierzycieli w postaci solidarności czynnej, jak i po stronie dłużników jako solidarność bierna.
W prawie rzymskim solidarność powstała ze stypulacji, w której kilku dłużników przyrzekało jednemu wierzycielowi spełnić to samo świadczenie, ponadto powstała ona również ze wspólnego zapisu testamentowego, albo z mocy niektórych ustaw.
Praktyczne znaczenie ma prawo regresu, gdyż umożliwia jednemu z dłużników solidarnych dochodzenie swych praw wobec pozostałych dłużników. Nie wynika ono jednak z samego faktu istnienia zobowiązania solidarnego, lecz jego podstawą jest jedynie stosunek wewnętrzny, jaki łączył dłużników lub wierzycieli solidarnych.

Prezes Zarządu
Roman Chojnacki

« powrót

BIG InfoMonitor
Klauzula informacyjna RODO
Card image
windykacja

Oferta obejmuje pełen zakres czynności zmierzających do sprawnego odzyskania wierzytelności naszych klientów. więcej...

NASZA OFERTA
Card image
wierzytelności trudne

Stworzyliśmy unikatową w skali kraju usługę, jaką jest dochodzenie należności trudnych, uznanych za nieściągalne. więcej...

OFERTA SPECJALNA
Card image
biuro detektywistyczne

Oferujemy kompleksowy zakres usług detektywistycznych, zarówno dla biznesu jak i osób fizycznych. więcej...

NASZA OFERTA
back to top